Zodra de eclectische XIXde eeuwse kunst in de vergeethoek geraakt is, staat de weg open voor een realistische sociale kunst die door haar streven naar het werkelijke, het beeld zal verlevendigen en de weg zal vrijmaken voor het impressio nisme. Door zijn gefragmenteerde techniek zal het impressionisme in de beeldhouwkunst vlug overgaan tot het expressionisme dat met Rik Wouters zijn hoogtepunt zal bereiken. De beeldhouwkunst is er vertegenwoordigd door Guillaume Charlier, Emile Namur, Rik Wouters...

[Guillaume Charlier ]

[ Guillaume Charlier ]

(Elsene, 1854 - Sint-Joost-ten-Node, 1925)
Charlier is het oudste kind van een kroostrijk gezin waarvan de vader in 1870 overleed. De toen vijftienjarige Charlier was verplicht bij verschillende kunstenaars te gaan werken om het gezin te helpen overleven en om zijn studies te betalen. Negen jaar later, in 1879, koopt Henri Van Cutsem zijn eerste werk en deze aankoop betekent voor hem het begin van een kommerloos burgerleven. Maar ondanks het comfort waarvan hij sindsdien geniet zal Charlier zijn medemensen van bescheiden komaf --de arbeiders of de vissers-- nooit vergeten. Terwijl de andere bourgeois het harde bestaan van de gewone, kleine mensen ontdekken en ze als volwaardige wezens beginnen te beschouwen, blijft Charlier in zijn binnenste deel van hen uitmaken en daarin ligt wellicht de kracht van zijn kunst. We vermeldden eerder al dat Charlier gedurende enkele maanden in Italie verbleef en dus ongetwijfeld in contact kwam met de antieke kunst. Zijn gevoeligheid strookt echter niet met deze klassieke kunst. In zijn Idylle , een bleek romantico-klassiek namaaksel, geeft hij het meisje een te reëel en te volks gezicht om aan de klassieke normen te beantwoorden. In Italië interesseert hij zich vooral voor de mensen op straat, de mensen die men overal ziet. In de loop van zijn carriëre heeft Charlier verscheidene thema's behandeld. Soms kiest hij religieuze onderwerpen als ofwel zijn het scènes uit het leven van de armen waarin de moederfiguur een belangrijke rol speelt. Gedurende zijn vele reizen zal hij ook talrijke typische figuren schetsen. Zijn vakantie brengt hij vaak door in Blankenberge en terwijl de intellectuelen van de vriendenkring in de villa van Van Cutsem discussiëren, begeeft hij zich op de pier of op de dijk om zijn indrukken over het werk van de vissers en over de mensen die hen omringen te noteren. Charlier is ook een groot portrettist en verwezenlijkt talrijke werken voor openbare pleinen in België (Doornik, Blankenberge, Brussel). Deze bestellingen tonen aan dat zijn kunst officieel erkend wordt. Met zijn joviaal en sociabel karakter neemt Charlier deel aan het culturele leven van zijn tijd. Hij wordt lid van la société Nationale des Beaux-Arts en vervangt Jef Lambeaux in de groep les XX. Tijdens zijn leven speelt hij een voorname rol in het artistieke gebeuren van het land, maar na zijn dood zal zijn faam door Meuniers beroemdheid overschaduwd worden. Charlier was een discreet iemand die ophef en polemiek schuwde. Hij leefde voor zijn kunst en vond het niet nodig eisen te stellen. Heel vaak onthield hij zich tijdens de stemmingen in de groep les XX. Zijn werken bevinden zich hoofdzakelijk in het Museum voor Schone Kunsten in Doornik en in het Charliermuseum.

[ Rik Wouters ]

(Malines, 1882 - Amsterdam, 1916)
Rik Wouters vestigt zich in 1902 als handwerksman in Bosvoorde. Van 1907 tot 1913 zal hij zijn voornaamste bustes en standbeelden realiseren waarin hij naar de impressionistische geestes gesteldheid, het licht op de huid zal laten spelen. Tot 1910 leert hij beeldhouwen bij Van der Stappen. Vanaf 1904 schildert hij en wijdt hij zich tegelijkertijd aan de beeldhouwkunst. In 1912 stopt hij met beeldhouwen. Zijn picturale kunst wordt bestempeld als Brabants fauvisme. Fauvisme --naar het voorbeeld van de Fransen-- omwille van het belang dat hij hecht aan de zuivere kleuren, Brabants omdat de Belgische schilders veel minder intellectueel en spontaner werken dan de Franse artiesten.Van zijn korte carriëre (hij sterft op vierendertigjarige leeftijd tijdens een hersenoperatie in het militair ziekenhuis van Amsterdam) onthouden we zijn bijdrage tot de Belgische kunst, zijn passie voor Rodin en Ensor en zijn stille levensvreugde.